Hîsê Fotografan: Televîzyonê Ma yo Verên

Dewa ma de tewr verên ma televîzyon girewt keyeyê xo. Babîyê mi wexto ke welatêkê ereban ra bi 'balîzan'ê markan agêrabi cade televîzyonêk hêrînabi. Heta bi televîzyonê neweyî fotografê xo zî dayo girewtene.

 Keyeyê ma diqat bi û qata cêrîne de qey meymanan yanî qey camêrdan eywanêka hîra, cayê destmajî û dolabê cilan est bîyî. Berê cêrî ra camêrdî dekewtêne nar û şîyêne eywane. Semedo ke tek televîzyonê dewe keyeyê ma de bi, pêro dewijan her şewa Homayî sey morcelayan verê xo dayêne keyeyê ma û heta ke ajansî nêqedîyayêne ê zî cayê xo ra nêleqîyayêne. Apanê mi serê sînîyan de çay û çîyê werdî berdêne eywane û najanê mi û dadîya mi zî mitbax de sînîyê vengî şitêne û newe ra amade kerdêne. Pîrika min a rehmetîye semedo ke laj û veyvê ci zaf qefilîyenê vera zewtî dayêne pîrikê mi ro. Ma qij bîyê, rojan nêeşkayêne şorê eywane, şanan yew qayde mi rayîrêk dîyêne û eywane de pêş yan zî verarê pîrikê xo de cadayêne xo. La des deqayan ra pey ez hewna şîyêne û serê sibayî odaya ma de bi zorî çimê xo akerdêne. Axir mi ê televîzyonî ra çîyêk zî fam nêkerd.

Serran ra pey ma keyeyê xo hewilna Îstanbulî la televîzyon, pîrikê mi, pîrika mi û verarê înan dewe de mendî. Îstanbul de taxa ma de keyeyê çewlîgijan zaf bîyî û keyeyê her kesî de televîzyon est bi. Hînî ma şîyêne keyeyanê dewijan. Babîyê mi serrêke ra pey ancî televîzyonêk hêrîna û ma taxa çewlîgijan ra bar kerd taxa tirkan. Hînî mi televîzyonê ma de mehkemê xo kartonfîlmî seyr kerdêne. Wexto ke mi dest pê dibistane kerd, Kanal D de rêzefîlmê bi nameyê 'Cesur ve Güzel' weşanîyayêne. La babîyê mi, ma rê no kanal qedexe kerdbi; çunke kanal aîdê Aydin Doganî bîyo. 

Atmosferê serranê 90an welat de tarî, Îstanbul de têmîyan bi. Babîyê mi ciwanîya xo ra nata hetê polîtîkî ra raştgîr bi coka dişmenê Aydin Doganî û pêro kemalîstan bi. La eza feqîre se bikera? Mi key firsend dî, 'Cesur ve Güzel' seyr  kerd. Şanan  çend bernameyê sîyasîyî est bîyî mi babîyê xo hetî de pêroyî seyr kerdî. Mi nê bernameyan ra hînî fam kerdêne ke çira cîranê ma nêverdanê ke qijê înan ma de kay bikerê û çira nanê ma nêwenê. Nê bernameyanê sîyasetî bala a kênaya qije antêne ke wayîra mezgê kolonyalkerdeyî bîye û gêrayêne nasnameyê xo yê raştikênî. 

Hema ke mi dibistana mîyanêne de wendêne mi xo rê kurm kerd ke nimajê serê sibayî ra dima ranêkewa. Peynîya hewteyî de wexto ke her kes rakewte bi, mi tim kanalê televîzyonî cnbc-e akerdêne. Nê kanalî de roja şeme û yewşemeyî serê sibayî rêzefîlmê bi nameyê 'Cold Case' û 'How I Met Your Mother' bi binnuşteyê tirkî weşanîyayêne. Mi bi meraqî wird rêzefîlmî teqîb kerdêne. 

Lîse de ez televîzyonî ra kewta dûrî, hîna bîya dîndar. Mi îmam-xetîb de wendêne û bernameyanê sîyasîyan û ajansan ra ber televîzyon de tay çî bala mi antêne.

Zanîngeh de ez kewta mîyanê rêxistinanê ciwanan, ez şîya dersanê ziwanê xo, şîya çalakîyan û prorestoyan la hînî nêşîyêne verê televîzyonî. Çunke verê televîzyonî warê babîyê mi bi û meylê min ê sîyasîyî ra mabênê ma çin bi. Xora mi waştêne goş bida ajansan ser la key têgêrayîşî ser o xeberêke vejîyayêne babîyê mi bi dîqatî ewnîyayêne rîyê mi ra. La ez qetî nênewnîyayêne tira. Rikîya ke mi genanê babîyê xo ra girewtbî û îdeolojîya ke bernameyanê ey ra ez musaybî mabênê ma de vindertêne.

Destpêkê vîstanê xo de mi çi seyr kerd înternetî ra sey kerd. Ez û babîyê mi ma dekewtî odayanê cîyayan û îdeolojîyanê cîyayan. Ma wirdêmînan zî eywana pîrikê xo teriknaye. Rikîya ma bîye xezebê ma û heta ez kewta vîst û hewt serrî xezeb ma ser o vara. 

Axir, mi xo pê ey da qebulkerdene û ey zî xo pê mi da qebulkerdene. Ma kesayetê xo ra fek vera nêda, îdeolojîya xo ra zî. Mi vat ya ma rik ê. Ma ancî verê televîzyonî de ameyî têkişt. Hînî ma goş nêkuwenê bernameyanê sîyasetî, heta televîzyon zî anêkenê. Ma tewr peyên yew odaya nêweşxaneyî de pîya televîzyon seyr kerd, goş na ajansan ser û qala înanê ma û înanê babîyê mi kerde. Babîyê mi mîyanê cilanê nêweşxaneyî de hewna şi. Ez kanepeya kişta ey de hewna nêşîya la ewnîyaya a kutuya sîya ra. Werrekna mi bizanayêne dişmenê mi ti bîya, babîyê mi ney.

Babîyê mi û televîzyonê ma yo verên.

Çewlîg.